هر روز با چند نكته علمي.....

[tarannom]

چگونه پرندة شاخدار جفت خود را زندانی می‌کند؟

هورن بیل‌ها پرنده‌های عجیب و غریبی هستند که در آفریقا و در بخشهایی از آسیا زندگی می‌کنند

. آنها دارای منقارهای بلند با تاج شاخدار برآمده هستند که برآمدگی روی منقار مانند شاخ کرگدن است.

پرندة شاخدار معمولاً لانه خود را روی تنة درختان توخالی درست می‌کند. پرندة ماده پس از تخم‌گذاری، روی تخمها می‌خوابد

و پرندة نر اطراف ورودی لانه را برای حفاظت از جفتش از خطر جانوران مهاجم با گِل می‌پوشاند و غذای پرندة ماده را برای هفته‌ها

از سوراخ کوچک لانه به او می‌خوراند. وقتی جوجه‌ها دارای پر شدند، با نوک قوی خود درِ لانه را خراب می‌کنند و به سوی آزادی پر می‌کشند.

[tarannom]

چگونه نهنگها در تهیة عطر به ما کمک می‌کنند؟

نهنگ عنبر یا «کاشالو» در گذشته به‌خاطر روغن با ارزشش مورد استفاده قرار می‌گرفت

ولی به سرعت گونه‌های آن مورد حمایت واقع شد. عنبرماهی گاهی اوقات ماده‌ای نرم و دودی رنگ که عنبر نامیده می‌شود

ترشح می‌کند. زمانی که این ماده در مقابل نور خورشید و هوا و آب دریا قرار می‌گیرد، سخت و سفت می‌شود و رنگ آن به شکل خاکستری

روشن درمی‌آید و بوی خوشی از خود متصاعد می‌کند.

وقتی نهنگ عنبر، ماهیهای مرکب را می‌بلعد، زائده‌های تیز این جانور شکم نهنگ عنبر ماهی را تحریک می‌کند

و باعث ترشح عنبر می‌شود. عنبر غالباً به شکل جامد و به حالت شناور در اقیانوس یافت می‌شود، و هر تکة آن حدود 45 کیلوگرم

وزن دارد. عنبر را با عطرها ترکیب می‌کنند و بدین طریق، پایداری و میزان تداوم عطر را افزایش می‌دهند.

[tarannom]

چرا مردم از مارها می‌ترسند؟

اگر شما یک مار را به بچه نشان بدهید بعید است که بترسد. بیشتر بچه‌ها مار را بدون ترس لمس می‌کنند

امّا وقتی بزرگ‌تر شدند، ترس از مار در آنها بیشتر می شود. شاید این ترسیدن از والدین یا دیگران به آنها منتقل شده باشد.


فیلمها مارها را به صورت موجوداتی اهریمنی که می‌توانند در یک فرصت کوتاه به انسان حمله کنند نمایش می‌دهند. این

حقیقت ندارد امّا دلیل ترسیدن مردم از مار در همین نکته نهفته است. بچه شامپانزه به‌طور غریزی از مار می‌ترسد حتی بچه

شامپرانزه‌ای که در قفس و به دور از خطرات جنگل متولد شده است. این نشان‌دهنده این است که ترس شامپانزه از مار غریزی است نه اکتسابی.

[tarannom]

چرا بدن گورخرها راه‌راه است؟

گورخرها به علت داشتن نوارهای راه‌راه در روی بدنشان، از اسب و الاغ تشخیص داده

می‌شوند. گونه‌های متعددی از گورخرها وجود دارد که دارای نوارهای متفاوتی هستند.

راه‌راه بودن گورخرها نوعی از استتار به‌شمار می‌رود. زمانی که یک حیوان درنده به گلة گورخرها حمله می‌کند،

معمولاً گورخرها ضعیف‌تر یا جوان‌تر زخمی یا کشته می‌شود.

گورخرها در گله‌های بزرگ در دشتهای آفریقا دیده می‌شوند. زمانی که آنها به‌طور فشرده دور هم جمع می‌شوند،

مشکل می‌توان آنها را از هم تشخیص داد. این نوع استتار را «رنگ آزاری»  می‌نامند. حیوان درنده نمی‌تواند به آسانی

هدف مورد نظر خود را برای تأمین غذای خود انتخاب نماید، چون هرچه می‌بیند به شکل سیاه و سفید است.

اگر شما از باغ‌وحش دیدن کنید می‌توانید گورخر را از نزدیک مشاهده کنید. این بستگی به شما دارد که آنها را سفید با نوارهای سیاه و یا سیاه با نوارهای سفید ببینید!

[tarannom]

آیا می‌دانید

چرا چشم حیوانات در شب برق می‌زند؟

خیلی از حیوانات که احتیاج به دیدن در شب دارند، دارای چشمان برّاق هستند

امّا این حقیقت ندارد که حیوانات در تاریکی مطلق می‌توانند ببینند. امّا این حیوانات از نور بسیار ضعیف خیلی خوب استفاده می‌کنند

. برای مثال، یک گربه با کمک نور یا چراغ خیابان عبور کند. گربه‌ها و خیلی از حیوانات وحشی،

یک لایة مخصوص در پشت شبکیة چشم خود دارند. در نور کم، این لایه، تأثیر نور را چندبرابر می‌کند

. اگر در تاریکی، نور چراغ را در چشمان جانور بیندازید، لایه‌ها درخشش سبز رنگی خواهند یافت که قابل دیدن است.

[tarannom]

آیا می‌دانید
چگونه ابر تشکیل می‌شود؟

وقتی که هوای گرم بالا می‌رود، سرد می‌شود، آنگاه بخار آب موجود در هوا فشرده می‌شود

و به صورت قطره‌های آب درمی‌آید. این قطرات بسیار ریز هستند و نمی‌توانند بیفتند و به‌طور معلق در فضا باقی می‌مانند.

سپس در سطوح بالاتر خیلی سرد می‌شوند و تشکیل کریستالهای یخ می‌دهند. ابرها توده‌های تشکیل شده

از کریستالهای ریز یخ هستند. بعضی از ابرها شبیه پشم یا پنبة پف کرده‌اند که به آنها ابرهای کومولوس می‌گویند

. بعضی دیگر همانند صفحه‌های نازکند که به آنها ابرهای استراتوس یعنی صفحه‌های نازک می‌گویند.

ابرهای سیروس نیز در سطوح خیلی بالای زمین تشکیل می‌شوند. رنگ ابرهای بارانزا یا ابرهایی

که در فصول بارانی تشکیل می‌شوند خاکستری است و دارای رطوبت بسیار بالایی هستند و به صورت قطرات باران به زمین می‌افتند

[tarannom]

آیا می‌دانید
چرا علفهای هرز سریع رشد می‌کنند؟

علفهای هرز از گیاهان پرطاقت و پایدار هستند. علف هرز نوع خاصی از گیاه نیست

بلکه اگر در جایی گیاهی که ما آن را نکاشته‌ایم بروید، آن را علف هرز می‌نامیم. به نظر می‌رسد

که خیلی از علفها برای بقاء خود از راههای ویژه استفاده می‌کنند. علفهای هرز نخستین گیاهانی هستند

که در یک زمین عادی می‌رویند. این علفها چندین هزار دانه تولید می‌کنند. به طوری که برخی از علفهای هرز می‌توانند

بیست هزار دانه در یک فصل تولید کنند.
علفهای هرز، خودشان را با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار می‌کنند

و حتی اگر منطقه گرم و خشک باشد، رشد و تولید مثل می‌کنند.

بعضی از گیاهان دارای برگهای پهن هستند و زمین را کاملاً می‌پوشانند و اجازه نمی‌دهند

هیچ گیاه دیگری در سایة آنها رشد کند. بعضی از علفهای هرز دارای ساقة خاردار و

نوک‌تیز با برگهای تیغ‌دار هستند که از خورده شدن آنها توسط حیوانات جلوگیری می‌کند.

[tarannom]

آیا می‌دانید
در کدام دریا خطر غرق شدن بسیار اندک است؟

اگر به نقشة خاورمیانه نگاه کنید، می‌توانید دریاچه‌ای به نام بحرالمیت را ببینید که بین اردن و اسرائیل قرار دارد.

بحرالمیت کم‌ارتفاع‌ترین دریا در سطح جهان است و حدود چهارصد متر پایین‌تر از سطح دریاست.

بحرالمیت دارای آبی بسیار شور است؛ زیرا چندین نهر و رودخانه همراه خود املاح معدنی به دریاچه بحرالمیت می‌ریزند

امّا هیچ رودخانه‌ای از آن خارج نمی‌شود. لذا تمام مواد معدنی مثل نمک در آنجا جمع می‌شود

بحرالمیت شش برابر بیش از دریاهای معمولی نمک دارد. نمک موجود در آب دریاچه به شناگران کمک می‌کند

تا روی آب شناور باقی بمانند. [زیرا جرم حجمی آب این دریا بیشتر از آب دریاهای معمولی است]

اگر روزی به بحرالمیت رفتید، در آب دریا به پشت بخوابید و بدون ترس از غرق شدن، کتاب بخوانید.

[tarannom]

آیا می‌دانید

کدام حیوان خانة متحرک دارد؟

بیشتر خرچنگها برای محافظت از جان خود دارای پوششی سخت هستند.

خرچنگ هرمیت که دارای بدنی نرم است و پوششی برای خود ندارد، برای حمایت از خودش،

صدف خالی یک جانور نرم‌تن را پیدا می‌کند و داخلش پنهان می‌شود. سپس فقط پا و سرش را از صدف بیرون می‌آورد

و در اطراف بستر دریا برای یافتن غذا به جستجو می‌پردازد. بعضی وقتها خرچنگ هرمیت، دوستش،

ستارة دریای را به پشت خود حمل می‌کند. شاخکهای حساس ستارة دریایی خرچنگ را محافظت می‌کند.

ستارة دریایی از پس‌ماندة غذاهای خرچنگ تغذیه می‌کند و از او سواری مجانی می‌گیرد. خرچنگ هرمیت به همزیستی

با نرم‌تن عادت کرده است؛ به همین دلیل زمانی که جثه‌اش خیلی بزرگ شود و نتواند در آن صدف زندگی کند،

می‌تواند صدف دیگری را به تناسب جثه‌اش پیدا نماید و از نرم‌تن بخواهد که با او همراه شود. این وابستگی

خرچنگ و ستارة دریایی، همزیستی نامیده می‌شود. در این وابستگی، هر دو جانور سود می‌برند.

[tarannom]

آیا می‌دانید
چرا منقار پرندگان با هم فرق دارد؟

اگر به دقت به طوطی و مرغابی نگاه کنید، متوجه خواهید شد که منقار آنها خیلی با هم تفاوت دارد.

نوع منقار پرندگان به غذایی که آنها مصرف می‌کنند بستگی دارد. بیشتر پرندگان غذاهای ویژه‌ای می‌خورند و

منقار آنها متناسب با غذایی که می‌خورند شکل مخصوصی دارد. عقابها، بازهای شکاری و لاشخورها دارای منقاری شبیه قلاب هستند.

اینها پرندگان شکاری هستند و منقارهای آنها برای کندن تکه‌های گوشت از شکار مناسب است.

منقار طوطی بهترین نوک برای خوردن میوه و شکستن تخمها و دانه‌هاست.

منقار مرغابی پهن است و برای گرفتن غذاهای ریز از درون آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

منقار مخروطی شکل گنجشک کامل‌ترین منقار برای تغذیه از دانه گیاهان است.

دفعة دیگر که پرنده‌ای را دیدید، به منقارش دقت نمایید و نوع غذایی را می خورد تشخیص دهید.

[tarannom]

آیا می‌دانید
در کدام نقطة فضا زندگی وجود دارد؟

گاهی فیلمها و کتابها تصاویری عجیب و غریب و خیالی از موجودات فضایی را نشان می‌دهند

امّا خیلی از دانشمندان حقیقتاً باور دارند که حیات در کرات دیگر نیز وجود دارد.

ستاره‌شناسان بر این باورند که یک ستاره دارای چندین سیّاره است که در حال گردش به دور آن هستند؛

مثل منظومة شمسی که دارای این وضعیت است. البته تمام سیّارات وضعیت مشابه زمین را ندارند

امّا احتمال وجود حیات در بعضی از آنها وجود دارد. حتی اگر موجودات ذره‌بینی در این سیّارات دیده شود،

بدان معناست که در کهکشان ما سیّارات زیادی یافت می‌شود که دارای حیات هستند. بشر همیشه شیفته

کشف این موضوع بوده است. در سال 1974 میلادی دانشمندان پیامی رادیویی به زبانهای زندة دنیا به

صورت فلکی «هرکولس» ارسال نمودند تا پاسخ احتمالی پیام را دریافت نمایند،

اما به دلیل فاصلة زیادی که هرکولس با ما دارد، رسیدن پاسخی از کرات دیگر، تا قبل از سال 50000 میلادی ممکن نیست.

[farzaneh]

آیا می‌دانید
آب می‌تواند سنگ را بشکند؟

بیشتر مایعات وقتی سرد می‌شوند، حجمشان کمتر می‌شود. یعنی آب سرد فضای کمتری را نسبت

به آب گرم اشغال می‌کند. اگر شما آب را سرد کنید، مولکولهای آب تا چهار درجة سانتیگراد فشرده می‌شوند

و سپس شروع به انبساط می‌کنند. این خاصیت ویژة آب، باعث ترک برداشتن سنگ در جاهای سرد می‌شود

. در تابستان وقتی هوا گرم است، آب در ترک سنگها نفوذ می‌کند. وقتی هوا رو به سردی گذاشت مولکولهای

آب داخل سنگ از هم باز شده، به یخ تبدیل می‌شوند. انبساط مولکولهای یخ دارای قدرت زیادی است و باعث ترکیدن

سنگ می‌شود. در قدیم، برای استخراج سنگ از معادن و شکستن سنگها از این روش استفاده می‌کردند.

[farzaneh]

آشنایی با انواع مختلف سردرد

سردرد یکی از شایع ترین مشکلات روزمره بشر است به گونه ای که در بسیاری از مواقع افراد را مجبور می کند تا در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند .

برخی سردردها اختصاصی‌تر بوده و با علامت دیگری همراه نیستند. در این سردردها بر خلاف تصور بسیاری از افراد،  مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلکه سردرد از بد عمل کردن عضلات، عروق خونی و اعصاب ناشی می‌شود؛ برای مثال گشاد شدن شریان ها و یا انقباض بیش از حد عضلات می‌تواند عصب های خاص و حساسی در مغز را تحریک کند و در نتیجه سردرد به وجود آورد.
هورمون هایی مانند استروژن می‌توانند باعث بدتر شدن سردرد شوند. از آن جایی که خانم ها طی عادات ماهیانه متحمل نوسانات هورمونی در بدن می‌شوند، احتمال بروز سردرد متوسط تا شدید در خانم ها دو برابر آقایان است. همچنین خانم ها بیشتر از آقایان به انواع خاص سردرد مانند میگرن دچار می‌شوند.

1- سردرد خوشه ای

این نوع سردرد ، شدیدترین درد را به همراه دارد، در عین حال کمتر از انواع دیگر شایع است. از هر 10 فرد مبتلا به این بیماری، 9 نفرشان مرد است که اغلب سیگاری های ماهر و دایم الخمر در زمره این گروه قراردارند .
سردردهای خوشه ای به صورت گروهی حمله می کنند. معمولا درد، هر روز در یک ساعت معین بروز می کند و ممکن است روزها ، هفته ها یا حتی ماه ها طول بکشد. در نهایت هم این امکان وجود دارد که پس از بهبودی نسبی ، درد ماه ها یا سال ها به سراغ فرد نیاید و او فکر کند که کاملا خوب شده است .
در هنگام شروع حمله، دردی شدید و کشنده در یک طرف سر احساس می شود . ضمن آن که ممکن است آبریزش بینی و چشم از همان طرف سر آغاز شود. گاهی اوقات استنشاق اکسیژن خالص در مرحله اول بروز سردرد، ممکن است درد را متوقف کند. هنگامی که به این نوع سردرد مبتلا شدید ، سیگار نکشید و از انجام فعالیت های استرس زا خودداری کنید.

2- سردرد تنشی یا هیجانی

این نوع سردرد بسیار شایع است. علت پیدایش این نوع سردرد، انقباض عضلات کاسه سر، گردن، شانه و صورت است. مهم ترین دلیل پیدایش این انقباض ها نیز هیجانات عصبی است.
سردرد تنشی، هم به شکل پراکنده و نامنظم بروز می‌کند و هم ‌به شکل مزمن ‌و حاد گریبان افراد را می‌گیرد. طوری که شخص در طول یک ماه ممکن است پنج روز با این سردرد دست و پنجه نرم کند .
درد معمولا از ناحیه پیشـــــانی، گردن یا شانه شروع می شود و به تــدریج تمام کاسه سر را فرا می گیرد. این درد ماهیت فشاری داشته، ولی خاصیت ضربانی ندارد. بیمار از اینکه سرش سنگین است شکایت دارد، ممکن است تهوع پیدا کند، اما به استفراغ دچار نمی شود. این درد می‌تواند 30 دقیقه تا 7 روز ادامه داشته باشد.
برای درمان سردردهای پراکنده و نامنظم معمولا می‌توان از قرص های مسکن استفاده کرد. علاوه بر آن، سرد و گرم کردن پیشانی به کمک یک حوله، یا ماساژ آرام شقیقه و گیجگاه می تواند تاثیر بسزایی در تسکین این نوع سردرد داشته باشد .

3- میگرن

میگرن، سردرد شدید و گذرایی است که گاه در یک قسمت سر پدید می آید. میگرن در زبان یونانی به معنای "نیمه سر" است. معمولا سردرد میگرنی با یک دوره مقدماتی آغاز می شود که طی آن شخص به طرز غیرعادی احساس خستگی و کسالت می‌کند. سپس حالت تهوع ، استفراغ، اختلالات بینایی و اغلب بیزاری از نور (ترس از نور) به وجود می آید .
این دوره مقدماتی ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و متعاقب آن سردرد بروز می‌کند.
دردی که با میگرن همراه است ربطی به گشاد شدن رگ ها ندارد. در حقیقت، افراد مبتلا به میگرن نمی‌توانند به خوبی در برابر محرک های محیط از قبیل نور ، صدا و حتی علایم درد واکنش نشان دهند، در نتیجه میزان درد شدت می یابد.
با اسکن مغز معلوم گردید به هنگام بروز میگرن ، فعالیت ساقه مغز نیز غیر طبیعی می شود. ساقه مغز به ناحیه ای از مغز گفته می شود که کنترل واکنش های مربوط به گرسنگی و تنفس را بر عهده دارد. این ناحیه همانند فیلتر عمل می‌کند و موجب می شود افراد، پیغام های ناخواسته یا مزاحم مثل صداهای اضافی را از خود دور کنند. هنگامی که ساقه مغز خوب عمل نکند، این پیغام ها به سمت مغز هجوم می برند و موجب پر شدن مغز از بارهای اضافی می شوند .
به نظر می رسد داروهای ضد تشنجی که به منظور جلوگیری از حمله صرع توسط بیماران مبتلا به صرع مصرف می شود، می تواند آن دسته از سلول های عصبی را که موجب بروز میگرن می شوند غیر فعال کند.  طبق تحقیقات حدود 70 درصد بیماران مبتلا به میگرن شدید ، از این داروها استفاده می کنند . داروهای ضد تشنج، عوارض جانبی مثل خستگی ، اضطراب و ریزش مو را به دنبال دارند . بنابراین باید به دنبال داروهای جدیدی بود که تنها روی ساقه مغز اثر بگذارند.

4- سردرد به علت مننژیت (عفونت پرده مغزی)

درد در این بیماران به صورت فشرده است و تمام سر را فرا می گیرد، با استراحت کاهش می یابد و با حرکت بدنی تشدید می شود. وجود علایمی چون تب و سفتی گردن به تشخیص این نوع سردرد کمک می کند.

5- سردرد به علت تومور مغزی
این نوع سردرد معمولا متناوب بوده و در اوایل صبح شدیدتر است و بیشتر ماهیت حمله ای دارد. با حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و به خصوص سرفه تشدید می شود. معمولا سردرد همراه با اختلالات خواب همراه است و گاهی بیمار به علت سردرد از خواب بیــــــدار می شود.

6- سردرد به علت فشار خون بالا

سردرد در این بیماران، معمولاً زمانی ظاهر می شود که فشار خون ماکزیمم به حدود 20 و فشار خون مینیمم به حدود 12 رسیده باشد. این نوع سردرد غالبا در ناحیه پس سر است و با درمان فشار خون در اکثر موارد از بین می رود.

7- سردرد ناشی از بیماری های چشم

عیوب انکساری چشم، سبب پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی به خصوص هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون می شود. سردرد ناشی از آب سیاه چشم نیز معمولا در ناحیــه پیشانی متمرکز می شود ، اما با درد شدید و تهوع همراه است.

8- سردرد ناشی از بیماری سینوس

سردرد ناشی از التهاب و عفونت سینوس ها (سینوزیت) اغلب در ناحیه پیشانــــی متمرکز می شود. این دردها با حرکت سر و دراز کشیدن تشدید می شود و پس از بیدار شدن از خــواب به حداکثر شدت خود می رسد. این سردردها با درمان التهاب یا عفونت سینوس ها مرتفع می شوند.

9- سـردرد ناشی از عفونت دندان
این نوع سردرد غالبا از ناحیه صورت شروع و به تدریج به تمام سر منتشر می شود و با درمان عفونت دندانی ، درد از بین می رود.

10- سردرد آلرژیک

این نوع سردرد متعاقب تماس فرد بیمار با ماده حساسیت زا ایجــــاد می شود. معمولا همراه با این نوع سردرد، سایر علایم حساسیت مثل گرفتگی بینی ، آبریزش بینی ، سرفه، عطسه و گاهی اسهال دیده می شود و کنترل حساسیت معمولا به کنترل سردرد منجر می شود.