بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
شیخ عبدالمجید زندانی در کتاب خود به نام «فردا عصر ایمان» در مورد سورهی علق مینویسد:
هرگاه این کلام خدا را میخواندم که میفرماید:
«كَلَّا لَئِن لَّمْ يَنتَهِ لَنَسْفَعاً بِالنَّاصِيَةِ نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ» با خودم میگفتم ناصیه به پیشانی
و جلوی سر گفته میشود. خدایا! معنی این آیه چیست؟ چرا فرمودهای: «نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ»؟
فکر کردن فایدهای نداشت. ده سال با این فکر زندگی کردم، اما جز سردرگمی وآشفتگی نصیبم نشد.
برای این پرسش نه جوابی داشتم و نه پاسخی یافتم. مراجعهی به تفاسیر هم کارساز نشد
و به پاسخ قانع کنندهای نرسیدم. مفسران نظر دادهاند.
مراد آیه این نیست که ما با یک "پیشانی دروغپرداز بزهکار" سروکار داریم.
معنای مجازی را باید مراد گرفت و نه معنای حقیقی را. چون ناصیه،
پیشانی و جلوی سر آدمی است. صفت کذب به آن نسبت داده شده است؛
اما منظور صاحب آن، خود انسان است و نه پیشانی او. حیرت و سرگردانی من ادامه داشت
تا آنکه خداوند شرایطی را فراهم نمود تا شاهد ارائهی تحقیق علمی یک دانشمند کانادایی
در همایش پزشکی قاهره باشم. او در این باره گفت: پس از پنجاه سال تحقیق
به این نتیجه رسیدهایم که بخشی از مغز که دقیقاً زیر پیشانی قرار گرفته،
مسئول دروغ پردازی و خطاکاریهای آدمی و مرکز تصمیمگیریهای اوست.
اگر این بخش از مغز برداشته شود، از آدمی سلب اختیار میشود؛
زیرا اختیار انسان به فعالیت این بخش بستگی دارد. از این رو خداوند
برای مجازات انسان به مرکز فرمانده ی بزهکاریهای او اشاره میفرماید:
«لَنَسْفَعاً بِالنَّاصِيَةِ» یعنی: موی پیشانیاش را میگیریم و او را میکشیم و به مجازات میرسانیم.
پیشرفتهای علمی بعدی نشان داد که این بخش از مغز در حیوانات ضعیف و کوچکتر است؛
به طوری که از عهدهی راهنمایی حیوان بر نمیآید و حیوان به حکم نیروی غریزی خدادادی حر کت میکند.
خداوند در آیهی 56 سورهی مبارکهی هود نیز به این مطلب اشاره دارد: « مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلاَّ هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا».
هیچ جنبندهای اعم از انسان و غیر انسان نیست، مگر اینکه خدا بر او تسلط دارد و زمام اختیارش را در دست دارد.
مراد از «آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا»؛ موی پیشانی او را در دست دارد؛ این است که بر او تسلط کامل دارد.
در حدیث هم آمده است: «اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ بْنُ عَبْدِكَ بْنُ أَمَتِكَ نَاصِيَتِي بِيَدِكَ»؛
بارالها، همانا من بندهی توام، فرزند بندهی توام، فرزند کنیز توام، پیشانی (اختیار کار و امور) من به دست توست.
به همین دلیل است که حکمت الهی واجب کرده که این پیشانی در برابر بارگاه الهی به سجده افتد
و سر خضوع و تواضع را در برابر او فرود آورد.
منبع: اصلاح وب
جنة الفردوس مأوایتان