مشروعیت تیمم
تیمم در اصل جانشین وضو است، و هر آنچه با وضو جایز میشود با تیمم نیز جایز میگردد و شخص میتواند همانند وضو قبل از دخول وقت، تیمم بگیرد و هر اندازه که میخواهد با آن نماز بخواند.
خداوند متعال میفرماید:(وَإِنْ کُنْتُم مَرْضَی أوْ عَلَی سَفَر أوْجَاْءَ أحَدٌ مِنْکُم مِنَ الغَاْئِطِ أوْ لاْمَسْتُمُ النِّسَاْءَ فَلَمْ تَجِدُوْاْ مَاْءً فَتَیَمَّمُوْاْ صَعِیْداً طَیِّبَاً فَاْمْسَحُوْاْ بِوُجُوْهِکُم وَ أیْدِیْکُم … ) (مائده: ۶)
«و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا اینکه یکی از شما از قضای حاجت برگشت یا با زنان همبستر شدید و (در همه این صورتها آب برای غسل یا وضو) نیافتید با سطح زمین پاک تیمم کنید (بدین شکل که پس از زدن دستها بر سطح زمین) بر صورتها و دستهای خود مسح بکشید».
و پیامبر(ص) فرمود: (إن الصعید الطیب طهور المسلم و إن لم یجد الماء عشر سنین) (ابوداود) «سطح زمین پاک، پاک کننده مسلمان است اگرچه ده سال آب نیابد».
شرایط جواز تیمّم
۱) دشواری در دسترسى به آب (اعم از نبودن آب یا کافی نبودن آن یا ضرر داشتن آن برای شخص مریضی و…).
۲) تیمم کردن باید با خاک پاک، مباح، و غیر سوخته صورت گیرد، و ضمناً ضروریست که خاک دارای غبار نیز باشد.اما اگر تمام زمین صخره باشد و هیچ خاکی روی آن نباشد میتواند با ان تیمم کند بدلیل فرموده خداوند:(فاتقوا الله مااستطعتم).پس آن قدر که در توان دارید از خدا بهراسید و پرهیزگاری کنید (بقره: ۲۸۶)نگا:کتاب الفقه المیسر فی ضوء الکتاب و السنه
ارکان (فرایض) تیمم
۱) مسح تمامی صورت.
۲) مسح دو دست تا بند مچ.
۳) رعایت ترتیب.
۴) پی در پی انجام دادن ارکان.
شکنندههای تیمّم
آنچه تیمم را باطل میکند عبارتند از:
۱) هر آنچه وضو را باطل میکند.
۲) یافتن آب در صورتیکه تیمم به علت عدم وجود آب صورت گرفته باشد.
۳) زایلشدن دشواریی که تیمم را مباح گردانده است. مثلاً اگر کسی به خاطر مریضی که داشته قادر به وضو گرفتن نبوده و اکنون سلامت یافته تیممش باطل میگردد.
سنتهای تیمم
در تیمم مسنون است که پس از تیمم همان دعای پایان وضو را بخواند.
چگونگی تیمم گرفتن
برای تیمّم گرفتن ابتدا نیت کرده، بسم الله الرحمن الرحیم را میخوانیم و آنگاه دو دست خود را یک مرتبه بر خاک زده صورتمان را مسح می کنیم. سپس پشت دست راستمان را با کف دست چپ، و پشت دست چپمان را با کف دست راست مسح می کنیم.
توجه: ممکن است در مورد نحوه تیمم گرفتن بین ائمه اختلاف باشد لذا اگر کسی در این خصوص سوالی داشت در قسمت سوالات شرعی مطرح نماید
……………………………………………………
برگرفته از کتاب: احکامی که هر شخص مسلمان باید بداند/ترجمه: اسحاق دبیری