پنجشنبه، 9 فروردين ماه، 1403

مرگ عالِم، مرگ عالَم است!

اسراء بدر / ترجمه: اقبال جهانگیری

چند صباحی پیش،خبر رحلت عالمی فرزانه و فقیهی بلندپایه،ابرهای غم را  مهمان آسمان دنیای اسلام کرد.دانشمندی که آثار و تألیفات وی،رونق بخش مکتب فقهی اسلام بود.تقدیرش چنین رقم خورد که دور از وطن و خویشانش دار فانی را وداع گوید و به دیار صالحان بشتابد.



او « دکتر عبدالکریم زیدان»،دبیر کل سابق جماعت اخوان المسلمین عراق است که روز دوشنبه، 26ربیع الأول 1435هـ ، مصادف با 27 ژانویه 2014م ]7 بهمن 1392 هـ .ش[،پس از سال ها درگیری با بیماری،]در سن 97سالگی[در شهر «صنعا»ی یمن وفات یافت.

«علامه عبدالکریم زیدان»(رح)،لحظه ای از فراگیری علم و تعلیم آن باز نماند.حکومت مستبد و زورگوی بعث، سختی و مشقت های بسیاری به وی تحمیل کرد و او را از فعالیت هایش منع نموده بود و تمام حرکات و سکناتش را به دقت زیرنظر داشت.تا اینکه در سال 1992م، زیر بار این فشارها و برخلاف میل باطنی اش،ناچار شد به یمن سفر کند. درآنجا مشغول تدریس شد و تا زمانی که از دنیا رفت،همانجا ماند.

وی علیرغم رنج بیماری و محنت دوری،هموطنانش را از خاطر نبرد و همواره دل در گرو میهن داشت. از احوالشان جویا می شد و اخبارشان را پیگیری و در خصوص اوضاع آنان بیانیه هایی صادر می کرد.او حامی تظاهرکنندگان استان «انبار» و سایر استان های سنّی نشین بود.در 3 ژانویه ی سال جاری،طی نامه ای خطاب به آنها چنین نوشت:« استفاده از ابزارها و راهکارهای قانونی،در راستای ریشه کن کردن ظلم و سرنگونی ظالمان به منظور تحقق خواسته های مشروع یک ملت ،از مقدّرات پروردگاراست که بایست در مسیر آن حکیمانه گام برداشت و از تعجیل پرهیز نمود.نیل به اهداف بزرگ،مستلزم تلاش بسیار و صبر فراوان است چراکه خداوند صابران را،به واسطه ی شکیبایی شان،وعده ی تحقق خواسته هایشان ارزانی داشته است.پروردگار می فرماید:«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ» محمّد/7.یعنی:«ای مؤمنان!اگر (دین) خدا را یاری کنید، خدا نیز شما را یاری می کند (و بر دشمنان پیروز می گرداند) و گام هایتان را استوار می دارد.» مقصود از عبارت «إِن تَنصُرُوا اللَّهَ»،یاری دین خدا و دفاع از احکام آن و اجرا کردن آنهاست و مفهوم واژه ی «يَنصُرْكُمْ»،پشتیبانی و حمایت شما از سوی خدا در راستای رسیدن به اهدافتان می باشد.و در واقع یکی از بزرگترین رسالت های دین اسلام، مبارزه با ظلم ظالمان و سرنگون کردن آنهاست.»

زندگی «دکتر زیدان»(رح)،قصه ی رنج و دشواری،صحنه ی اراده و نبرد و عرصه و نماد توفیق و پیروزی است.او در سال 1917م]در شهر بغداد[دیده به جهان گشود.3سال بیشتر نداشت که از سایه ی محبّت پدر محروم شد و یتیم ماند.تحصیلات ابتدایی را در محل تولّدش گذراند.پس از اتمام مقطع متوسطه،وارد دانشسرای آموزش ابتدایی شد.بعد از فراغت،در مدارس ابتدایی شروع به تدریس کرد.سپس در دانشکده ی حقوق بغداد پذیرفته شد و با موفقیت از آن فارغ التحصیل گشت.مدتی نیز به مدیریت یکی از دبیرستان های علوم دینی گماشته شد.

چند سال بعد،به دانشسرای شریعت اسلامی دانشگاه قاهره راه یافت و با رتبه ی ممتاز،مدرک کارشناسی ارشد را دریافت کرد.در سال 1962م،]با تألیف اثر ارزشمند «احکام الذمیین و المستأمنین في الشریعة الإسلامیة» - مترجم[موفّق به اخذ گواهی دکترا با نمره ی بسیار عالی از دانشگاه قاهره شد.

«دکتر زیدان»(رح) از محضر بسیاری از اساتید برجسته ی عراقی و مصری از جمله:«شیخ امجد زهاوی»،«شیخ عبدالقادر خطیب»،«شیخ نجم الدین واعظ»،«شیخ محمّد محمود صواف»]بنیان گذار اخوان المسلمین در عراق و اولین امین عام آن ازسال 1944تا سال 1959م- مترجم[،«شیخ علی خفیف»،«شیخ محمّد ابوزهره» و «شیخ حسن مأمون» کسب فیض و دانش کرده است.

منصب و مسئولیت ها:

مهمترین مسئولیت هایی که «دکتر زیدان»(رح) در زمان حیات به عهده داشته است:

-         استاد و رئیس گروه شریعت اسلامی در دانشکده ی حقوق دانشگاه بغداد

-         استاد شریعت اسلامی و رئیس گروه ادیان در دانشکده ی هنر دانشگاه بغداد

-         مدیر تحصیلات تکمیلی در دانشگاه بغداد

-         استاد شریعت اسلامی و ریاست دانشکده ی مطالعات اسلامی بغداد

-         استاد شریعت اسلامی و رئیس گروه مطالعات اسلامی و مسئول تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعای یمن از سال 1992م تا هنگام وفاتش

-         استاد فقه و اصول در دانشگاه ایمان شهر صنعا

او در بسیاری از مجامع علمی- اسلامی عضو بوده و مشارکت فعّالی داشته است.از جمله:

-         عضو مجلس علمای مدینه ی منوره از دهه ی 70

-         عضو مجمع فقهی وابسته به اتحادیه ی جهان اسلام از سال 2000م

-         عضو مجلس مجمع فقه اسلامی در دانشگاه ایمان شهر صنعا

-         عضو مجلس شورای فقه اسلامی وابسته به انجمن ارتباطات جهان اسلام در مکه ی مکرمه

-         عضو کمیته ی داوران برای بخشش جایزه ی «هائل سعید»(رح) در زمینه ی علوم و هنر

تخصّص و توانمندی همزمان وی در دو رشته ی حقوق و شریعت اسلامی،ویژگی بارز و قابل ملاحظه ای است که دیدگاه و نگرش استاد را منحصر به فرد و از سایرین متمایز می گرداند.

وی در همایش ها و سمینارهای فقهی مختلف نیز حضوری پررنگ داشته و  در این زمینه آثار ارزنده ای از خود به یادگار گذاشته است:

-         مشارکت و ایراد سخنرانی در مراسم بزرگداشت «هفته ی فقه اسلامی» کشور کویت در دهه ی 60 میلادی.در این دهه،از وی جهت همکاری و نویسندگی در برخی از موضوعات،برای نگارش «دایره المعارف فقه اسلامی» در کشور کویت دعوت به عمل آمد.

-         در سال 1962م در بخش سوم همایش «قانون و علوم سیاسی» که با حمایت اتحادیه ی عرب در بغداد برگزار شد،شرکت و بحثی ماندگار تحت عنوان «الشریعة الإسلامیة و القانون الدّولي العام» ارائه نمود.

-         در دهه ی 70 میلادی به عنوان یکی از اعضای هیئت امنای مجلس علمای مدینه ی منوّره برگزیده شد.

-         در همایش «هفته ی فقه اسلامی» که اوایل دهه ی 70 میلادی در شهر ریاض برگزار شد،شرکت کرد و سخنرانی نمود.

-         در همایش «هفته ی فقه اسلامی» کشور قطر ،در سال 1995- 1996م ، نیز مشارکت داشت.

«دکتر عبدالکریم زیدان»(رح) با  تألیف اثر گرانمایه ی «المفصل في احکام المرأة و البیت المسلم »،جایزه ی جهانی «ملک فیصل» را از آن خود کرد.]در سال 1417هـ ،1997م[. این اثر در 11جلد تألیف و در آن دیدگاه فرقه های متعدد اسلامی]در خصوص احکام مربوط به زن[به تفصیل بیان شده است.

آثار و تألیفات:

«دکتر زیدان»(رح) از هر خوشه ی علم توشه ای برگرفته و در زمینه های مختلف،دارای تألیفات متعددی است.از جمله ی این آثار:

-         بحوث فقهیة معاصرة

-         الوجیز في اصول الفقه [توسط «دکتر فرزاد پارسا» ترجمه شده و انتشارات کردستان آن را به چاپ رسانده است- مترجم]

-         موجز الأدیان في القرآن

-         المفصل في احکام المرأة و البیت المسلم (11جلد)

-         المستفاد من قصص القرآن للدعوة و الدعاة [2 جلد]

-         الإیمان بالقضاء و القدر

-         اصول الدعوة

-         اللقطة و احکامها في الشریعة

-         مجموعة بحوث فقهیة

-         القیود الوارده علی الملکیة الفردیة للمصلحة العامة في الشریعة الإسلامیة

-         القصاص و الدیات في الشریعة الإسلامیة

-         المدخل لدراسة  الشریعة الإسلامیة

-         الوجیز في شرح القواعد الفقهیة

-         نظرات في الشریعة الإسلامیة مقارنة بالقوانین الوضعیة

-         نظام القضاء في الشریعة الإسلامیة

-         [ و آثار بسیار دیگر]

استاد فقید،«دکتر عبدالکریم زیدان»(رح)،جمع غریبانه ی ما را وداع گفت ؛ لیکن میراث فقهی و علمی بسیار گرانبهایی از خود برجای گذاشت که بر نسل های طالب و علاقه مند به علوم دینی، لازم است از آن  استفاده کنند و بهره ببرند.دوری از میهن بسیار دلش را آزرده بود و جز با دیدار دوباره ی آن،خاطر رنجورش تسلّی نمی یافت.ولی افسوس که عمر گرانمایه اش کفاف نداد. جنازه ی آن مرحوم(رح) پس از مرگ،به وطنش بازگردانده شد تا در خاک آن آرام گیرد.


روحش قرین رحمت و راهش پر رهرو باد –آمین



ارسال شده در مورخه : شنبه، 3 اسفند ماه، 1392 توسط admin3  پرینت

مرتبط باموضوع :

 عطر رمضان به مشام می رسد،آیا احساسش می کنید؟  [ جمعه، 2 تير ماه، 1391 ] 7502 مشاهده
 اسلام و دموکراسی  [ دوشنبه، 13 اسفند ماه، 1397 ] 2536 مشاهده
 معجزه چیست و اعجاز بلاغی قران یعنی چه؟  [ شنبه، 2 مهر ماه، 1390 ] 16662 مشاهده
 کاروان‌سرای دنیا و اساس نه‌گانه  [ چهارشنبه، 25 بهمن ماه، 1396 ] 2826 مشاهده
 كلاغ اولين معلم و آموزگار انسان  [ چهارشنبه، 12 بهمن ماه، 1390 ] 11644 مشاهده
نام: مبين نادري
ایمیل: ostadelyass@yahoo.com

در مورخه : يكشنبه، 4 اسفند ماه، 1392
سلام عليكم. با تشكر فراوان خدمت مترجم محترم. واقعا بايد قدر چنين علمايي را دانست و از آثار آنان نهايت استفاده را برد
ارسال جوابیه ]

نام: نصیره
ایمیل: مرد نیکو نام نمیرد هرگز

در مورخه : يكشنبه، 4 اسفند ماه، 1392
هوالمستعان*سلام علیکم؛کاک اقبال خیلی ممنون،استاد زیدان از علمای برجسته ای بودند که آثارشان همواره گواه بر شخصیت اندیشمندشان دارد،یکی از درسهای تخصصی رشته ی ما کتاب اصول نوشته ی این عالم گرانمایه است،براستی ظریف و محققانه است،خدای بزرگ در بهشت برین جایشان دهد.جزاکم الله خیرا
ارسال جوابیه ]

امتیاز دهی به مطلب
انتخاب ها

 فایل پی دی اف فایل پی دی اف

 گرفتن پرينت از اين مطلب گرفتن پرينت از اين مطلب

 ارسال به دوستان ارسال به دوستان

 گزارش این پست به مدیر سایت گزارش این پست به مدیر سایت

اشتراک گذاري مطلب
صفحات پيشنهادي
لينکدوني
پیامک

ســامـانه پیام کوتاه پینوس



ارسال خبر ، مقاله ، گزارش و ...



شماره همراه خود را برای عضویت در خبرنامه پیامکی وارد کنید